Riet snijden

Riet snijden

Vroeger werd in de directe omgeving van Giethoorn riet geoogst. Het was destijds voor veel Gietersen een belangrijke bron van inkomsten. Van oudsher wordt riet gebruikt als dakbedekking. Eeuwen geleden werden eenvoudige hutten al bedekt met riet. Ook werden wanden opgetrokken met rietmatten.

Riet is een plantensoort die voorkomt aan waterkanten. De rietplanten worden één tot drie meter lang. De stengels staan stijl rechtop. De bladeren zijn grijsgroen en er bloeien paarse en goudgele pluimen aan. Het bloeit van juli tot oktober.

In Giethoorn werd (en wordt) het riet in de directe omgeving geoogst. Het was vroeger voor veel Gietersen een belangrijke bron van inkomsten. Aangezien het werken met riet een seizoensgebonden activiteit was had men naast het riet snijden vaak nog een andere manier om inkomsten te verwerven. Het meeste riet werd verkocht aan handelaren. Een deel werd door de Gietersen zelf gebruikt voor het dekken van de daken.

Het riet in en om Giethoorn is van zeer goede kwaliteit. Riet moet elk jaar worden gemaaid anders wordt het onbruikbaar onkruid. Het oogsten kan na een lichte vorst, in de winter. Het gesneden riet wordt daarna ter plekke aan bossen gebonden. Aan het eind van het maaiseizoen worden deze tot kleinere handzame bossen verwerkt. Vroeger werd het vervolgens met de rietslee, als het ijs betrouwbaar was, of met de boot, vervoerd.

Alles wat van het riet overblijft wordt verbrand. Dit zorgt er voor dat er mest ontstaat voor de nieuwe oogst. De dikke rookwolken hangen dan boven de rietlanden. Het is een oud gebruik waar de laatste jaren meer kritiek op komt. Het hoort bij het riet snijden, als traditionele arbeid, en het heeft zijn nut qua bemesting.  

Een zwil riet.
Een zwil riet.
Riet opbinden.
Riet opbinden.
Rietsnijden met het rietsnit.
Rietsnijden met het rietsnit.
Rietsnijden tijdens ijs.
Rietsnijden tijdens ijs.
Rietdekkers aan het werk.
Rietdekkers aan het werk.
Rietsnijden.
Rietsnijden.
Riet landschap.
Riet landschap.
De Rietsnijder - schilderij Frederik Weijs.
De Rietsnijder - schilderij Frederik Weijs.
Riet bij het Molengat.
Riet bij het Molengat.
Riet- en bosman molentje - schilderij Frederik Weijs.
Riet- en bosman molentje - schilderij Frederik Weijs.
Riet klaar voor vervoer - schilderij Frederik Weijs.
Riet klaar voor vervoer - schilderij Frederik Weijs.
Rietdekken.
Rietdekken.
Rietresten verbranden - schilderij Frederik Weijs.
Rietresten verbranden - schilderij Frederik Weijs.
Rietveld bij Bovenwiede.
Rietveld bij Bovenwiede.
Rietveld bij plaatsje Nederland.
Rietveld bij plaatsje Nederland.
Rietsnijden in de Wieden

Er zijn verschillende soorten riet.

  • Bladriet kan vanaf oktober worden gesneden en werd vroeger gebruikt als afdekmateriaal in de tuinbouw.
  • Stookriet is krom en kort en werd gebruikt op de scheepswerven bij het “krombranden” van de planken voor schepen.
  • Stukadoorriet was lang riet, fijn en recht. Het werd in de bouw gebruikt bij het gipsen van wanden en plafonds.
  • Dakriet, ongeveer 1,80 lang, wordt nog altijd bij Giethoorn geoogst om te gebruiken als dakbedekking. Vroeger was riet een goedkope dakbedekking. Tegenwoordig is een rieten dak kostbaar. 

 

Nog altijd wordt rond Giethoorn volop riet gesneden. Wel zijn er nieuwe technieken ontwikkeld. Vroeger werd het riet met de hand gesneden en met het vlot of de bok vervoerd. Tegenwoordig gaat dit met machines en gemotoriseerde voertuigen. 

Vroeger werden gereedschappen zoals het rietsnit en uitkammers gebruikt en de rietslee voor vervoer ter plekke. De rietsnijder droeg in het veld laarzenklompen: een kruising tussen laars en klomp. Goed tegen koude voeten en het was veilig werken in verband met het scherpe gereedschap.

 

De familie de Dood runt een rietbedrijf in het plaatsje Nederland, een gehuchtje in de buurt van Giethoorn en Blokzijl. Het bedrijf is al zeven generaties in het bezit van de familie. Naast rietsnijder is Johan de Dood dakdekker en natuurbeheerder: hij en Yfke de Dood beheren voor Staatsbosbeheer het gebied dat vroeger in het bezit was van de familie. “Een aantal jaren geleden sneden we al het riet nog met het ouderwetse rietsnit en haalden het riet met kleine machines van het veld. Met onze huidige machines gaat het makkelijker en uiteindelijk beschadig je het land ook minder.” 

Andere artikelen uit het thema 'Ambachten'
Uitgelicht
Andere thema's